Bí đao – Những tác dụng hữu ích và món ngon của loại thực phẩm này

Bí đao là thực phẩm quen thuộc và phổ biến đối với người dân Việt Nam trong bữa cơm hằng ngày. Vậy tác dụng của bí đao là gì, bí đao có thể chế biến thành những món ăn ngon nào? Hãy cùng nhau tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Tìm hiểu chung về bí đao 

Tên gọi 

Bí đao có tên gọi khác là bí trắng, bí phấn, bầu mỡ, bí tro, bầu tro,…họ Bầu bí (Cucurbitaceae) và có tên khoa học là Benincasa hispida.

Nguồn gốc

Bí đao bắt nguồn từ một số nước vùng Đông Nam Á sau đó đến ngày nay đã được trồng phổ biến khắp Châu Á.

Khi đến mùa thu hoạch, chúng ta sẽ sử dụng cả ngọn, lá và đọt non như là một loại rau thông thường khác chứ không phải thu hoạch mỗi quả. Tuy nhiên, ngọn bí đao sẽ không được ngon như ngọn mướp, ngọn bí đỏ và ngọn bầu khi chế biến.

Đặc điểm cây bí đao

Cây thuộc thân cây leo, có lông phủ và thường được trồng trên giàn cao hay bò dưới mặt đất. Lá bí đao có hình tim, kích thước khoảng 10 – 20cm, mặt trước và sau của lá có lông cứng. Hoa màu vàng và mọc đơn. Hạt bí đao thì có màu trắng hay vàng nhạt và dẹp. Quả bí đao khi chín thì có màu xanh lục, bên ngoài phủ một lớp lông tơ còn khi chín thì ngả sang màu vàng nhạt đồng thời xuất hiện các lốm đốm trắng như lớp phấn. Cây thường được trồng ở nơi có khí hậu ấm áp và ôn hòa.

Thành phần dinh dưỡng của bí đao

Cứ 100g bí đao tươi chứa

• Năng lượng: 13kcal
• Lipid: 0,2g
• Carbohydrate: 3g
• Chất đạm: 0,4g
• Các chất khoáng: 12 mg photpho, 19 mg canxi, 2.4g glucid, 0.4g protid, 0.3 mg sắt và vitamin như caroten, B1, B2, B3 hay C,…

Sự khác nhau giữa bí đao và bí xanh ?

Cả bí đao và bí xanh đều thuộc họ Bầu bí và có tên khoa học là Benincasa hispida, chúng cùng chỉ chung một loại bí. Do chúng có nhiều giống bí khác nhau hay thời điểm non, già khác nhau nên bạn thường hay nhìn thấy quả to hay nhỏ. Người ta dựa vào khí hậu mà lựa chọn các chủng loại khác nhau và phù hợp để trồng.

Các tác dụng của bí đao

Bí đao giúp bạn giảm cân 

Khi nhắc đến tác dụng của bí đao thì ta không thể quên được tác dụng này. Trong bí đao có chứa hàm lượng calo thấp, chất xơ cao và ít carbohydrate nên nó là thực phẩm tuyệt vời trong thực đơn giảm cân của bạn. Cây giúp giảm tình trạng tích mỡ ở trong cơ thể do có khả năng sinh nhiệt thấp.

Bí đao chứa hàm lượng chất xơ hòa tan dồi dào giúp làm tăng cảm giác no và làm chậm quá trình tiêu hóa. Đặc biệt, nó phù hợp với những người áp dụng chế độ ăn tinh bột vì chứa ít carbohydrate.

Chúng ta nên uống 0.2 – 0.5 lít nước bí đao hay ăn bí đao luộc hằng ngày sẽ giúp giảm cân hiệu quả hơn. Tuy nhiên, ta cũng nên tránh dùng nhiều và thường xuyên đối với những người có cơ địa lạnh vì bí đao có tính hàn.

Bí đao có tác dụng làm đẹp

Ta nên thường xuyên uống nước bí đao bằng cách đơn giản là cho bí đao sau khi sơ chế vào máy xay sinh tố để ép lấy nước uống sẽ giúp làn da của bạn  tươi sáng hơn. Ngoài ra, để tăng thêm hương vị và giá trị dinh dưỡng thì bạn có thể kết hợp với một số loại hoa quả khác. Để giúp cải thiện tình trạng nám hay da bị đen thì bạn có thể lấy phần bã nước ép thêm với ít mật ong và thoa lên mặt, bạn sẽ thấy hiệu quả hơn rất nhiều.

Bí đao hỗ trợ cải thiện thị lực 

Các vấn đề mắt là do sự thiếu hụt vitamin B2 trong cơ thể mà bí đao là một loại thực phẩm giàu vitamin B2, tương ứng với 11% nhu cầu ăn uống trong khẩu phần hàng ngày. Vì thế, ta nên thường xuyên bổ sung thực phẩm này trong bữa ăn sẽ giúp ngăn chặn một số bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp và thoái hóa điểm vàng.

Bí đao giúp thanh nhiệt và giải độc cơ thể 

Đông y đã chỉ ra rằng bí đao giúp thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể đồng thời được dùng làm thuốc lợi tiểu. Nhờ thế mà trong quá trình đào thải, các chất độc, chất dư thừa, muối và nước được đưa ra ngoài cơ thể.

Một số nơi đã biến bí đao thành món trà thanh nhiệt để tiện lợi khi sử dụng. Trà bí đao rất dễ uống và giúp làm mát cơ thể trong những ngày hè nóng nắng nên bạn hãy thường xuyên sử dụng nhé.

Bí đao giúp tăng cường hệ miễn dịch

Trong bí đao có chứa vitamin C giúp ngăn cản sự hình thành của các tế bào tự do và tế bào khỏe mạnh bị đột biến, kích thích sản sinh tế bào bạch cầu và giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Bí đao giúp tăng cường sức khỏe tim mạch

Trong bí đao có chứa chất xơ giúp làm giảm khả năng hấp thụ cholesterol, chất béo nên lượng cholesterol dự trữ cũng dần loại bỏ ra khỏi cơ thể.

Bên cạnh đó, bí đao còn chứa lượng kali giúp cải thiện sức khỏe tim mạch vì kali có khả năng làm giãn mạch máu và giảm căng thẳng trên động mạch và mạch máu. Bên cạnh đó, kali còn ngăn ngừa một số vấn đề liên quan đến tim mạch như đột quỵ hay thắt cơ tim một cách hiệu quả.

Bí đao giúp xương chắc khỏe hơn

Trong bí đao có lượng vitamin C giúp thúc đẩy sản xuất collagen cần thiết để phát triển và cải thiện xương, mô, tế bào, mạch máu và cơ thể đồng thời giúp khả năng miễn dịch được tăng cường hơn. Ngoài ra, trong bệnh đau khớp bí đao còn được sử dụng trong các giai đoạn kịch phát bệnh như giai đoạn đỏ, nóng, sưng hay là giai đoạn phòng bệnh tái phát.

Bí đao tốt cho hệ tiêu hóa

Trong bí đao có thành phần chất xơ dạng sợi là thành phần quan trọng và có lợi giúp cải thiện hệ tiêu hóa được khỏe mạnh, cải thiện các vấn đề về đường tiêu hóa như táo bón, đau dạ dày hay chướng bụng.

Các món ăn ngon và bổ dưỡng từ bí đao

Bí đao xào

Chuẩn bị nguyên liệu

• Bí xanh: 500gam
• Hành lá: 3 – 4 nhánh
• Tỏi: 1 củ
• Gia vị: Dầu ăn, nước mắm, muối, mì chính, hạt tiêu.

Cách làm bí đao xào

• Ta gọt vỏ bí đao, bỏ ruột, rửa sạch và thái thành từng miếng nhỏ. Tiếp đó lột vỏ tỏi, rửa sạch, băm nhỏ hay đập dập; hành lá rửa sạch, bỏ 2 đầu và băm nhỏ.

• Ta bật bếp, cho 2 thìa dầu ăn vào chảo, đun sôi rồi thêm tỏi vào phi thơm.
• Ta cho bí xanh vào chảo và đảo đều cho đến khi bí vừa chín thì nêm nếm gia vị cho vừa ăn. Cuối cùng, thêm ít hành lá và hạt tiêu đảo đều rồi tắt bếp.

Sườn non nấu bí đao 

Chuẩn bị nguyên liệu

• Bí đao: 200g
• Xương sườn: 300g
• Gia vị

Cách nấu bí đao sườn non

• Ta gọt vỏ bí đao, bỏ ruột và thái thành từng miếng nhỏ. 
• Ta rửa sạch xương sườn, chặt thành từng miếng rồi dùng nước sôi để trần xương qua một lần.
• Tiếp theo ta cho xương sườn vào nồi rồi thêm nước và đun kỹ đến khi nước sôi, thêm bí đao cùng gia vị vừa ăn. Ta hầm trong khoảng 30 – 40 phút là được.

Bí đao nhồi thịt kho tương

Chuẩn bị nguyên liệu

• Bí xanh: 500g
• Thịt xay: 300g
• Hành lá, rau mùi, bột bắp và nước tương
• Gia vị

Cách làm 

• Ta ướp chút gia vị, hành lá, tỏi băm, hạt tiêu với thịt xay rồi trộn đều.
• Ta gọt vỏ bí, cắt thành những khoanh tròn khoảng 3cm, bỏ ruột rồi  nhồi thịt đã chuẩn bị vào giữa miếng bí.
• Trên chảo 2 mặt miếng bí được chiên đều. 
• Ta pha hỗn hợp nước sốt: 2 thìa nước lọc + 2 thìa nước tương + 1 thìa bột nêm rồi khuấy đều.
• Ta đun hỗn hợp này trên bếp đến khi sôi thì cho bí vào, nêm nếm gia vị cho vừa ăn.
• Khi bí chín, để tạo độ sệt cho nước sốt thì  ta thêm 1 thìa bột năng vào khuấy đều.
• Cuối cùng thêm rau mùi, hành lá, hạt tiêu để đậm mùi vị và trang trí rồi ta tắt bếp.

Giải đáp các thắc mắc về bí đao

Có ăn được bí đao sống không?

Bí đao tuy mang lại nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe con người nhưng chúng ta vẫn cần lưu ý khi sử dụng chúng vì nó có tính xà phòng cao. Lợi dụng tính chất này mà các làng vải đã lợi dụng tính chất này để tẩy trắng vải. Vì thế, không nên sử dụng bí đao sống vì dễ gây bệnh cho hệ tiêu hóa của bạn.

Bí đao có giá bao nhiêu 1kg?

Trên khắp chợ, siêu thị,…bí đao là một thực phẩm quen thuộc có giá dao động khoảng 17 000 – 21 000 VND/kg, giá này có thể thay đổi tùy theo khu vực.

Ăn bí đao nhiều có tốt không?

Cũng như các loại thực phẩm khác nếu sử dụng quá nhiều sẽ không tốt cho sức khỏe. Vì thế, chúng ta không nên uống nhiều nước bí đao liên tục trong nhiều ngày, nên dùng 3 bữa / tuần là hợp lý.

Người bị bệnh gout có ăn được bí đao không?

Ở  pH = 5-7 (pH kiềm) trong nước tiểu thì acid uric rất dễ hòa tan nhưng bí đao lại là thực phẩm có tính kiềm nên nó có thể đào thải acid uric tại thận. Kali trong bí đao còn có tác dụng đào thải  acid uric ra khỏi cơ thể như một thuốc lợi tiểu.

Bên cạnh đó, bí đao là thực phẩm chứa ít gốc purin – là loại protein có khả năng chuyển hóa tạo thành acid uric. Vì vậy, người bệnh gout có thể ăn được bí đao.

Như vậy, bài viết trên đã cung cấp một cách đầy đủ những thông tin hữu ích về bí đao. Hy vọng bạn đọc sẽ áp dụng thực phẩm này một cách hiệu quả và an toàn.