Cà gai leo là một vị thuốc quý từ xưa đã được y học cổ truyền đánh giá cao về tác dụng ổn định tế bào gan, tăng cường chức năng gan hiệu quả. Ngày nay, y học hiện đại đã chứng minh cà gai leo chứa nhiều hoạt chất quý có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm gan B. Cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để nắm rõ nhé.

1 Đặc điểm của cà gai leo
Cà gai leo là cây leo nhỏ sống nhiều năm và phân bố ở nhiều nơi, là cây thu hái quanh năm thường phơi hoặc sấy khô để sử dụng.
1.1 Cà gai leo là gì?
Tên khoa học: Solanum procumbens Lour.
Tên gọi khác: Cà gai dây, cà quýnh, cà lù, cà dây leo…
Cà gai leo là cây nhỏ leo sống lâu năm, dài trên 1m với những điểm đặc trưng:
- Thân cà gai leo hóa gỗ ở gốc, nhẵn và phân cành nhiều. Các cành non tỏa rộng, phủ lông hình sao và có nhiều gai cong màu vàng.
- Lá mọc so le hình thuôn hay bầu dục với gốc tròn đầu tù. Mặt trên lá sẫm hơn mặt dưới và phủ đầy lông tơ màu trắng, cả hai mặt đều có gai ở gân chính.
- Hoa màu tím nhạt thường mọc ở kẽ lá thành xim 2-5 hoa, thường nở vào tháng 4-6.
- Quả mọng hình cầu nhẵn, cuống dài. Lúc đầu quả màu vàng, khi chín chuyển thành đỏ bên trong chứa hạt màu vàng hình thận
Cà gai leo gồm 2 loại là Cà gai leo hoa trắng và Cà gai leo hoa tím. Cả hai loại đều có tác dụng điều trị, tuy nhiên cà gai leo trắng được đánh giá cao hơn và được sử dụng rộng rãi hơn.

1.2 Phân bố và thu hái cà gai leo
Cà gai leo là loại cây ưa ẩm, ưa sáng và có thể chịu hơi bóng nên phân bố chủ yếu ở đồng bằng và trung du bao gồm các tỉnh ven biển từ Hải Phòng đến Bình Thuận. Cây thường mọc ở chỗ nhiều ánh sáng, sinh trưởng và phát triển tốt ra nhiều hoa, quả.
Cà gai leo được thu hái quanh năm làm thuốc, thường dùng rễ, cành lá và quả đem rửa sạch, thái nhỏ, phơi hoặc sấy khô.
1.3 Thành phần hóa học cà gai leo
Theo phân tích của viện Dược liệu, cà gai leo chứa nhiều Alkaloid, Glycoalkaloid, Saponin, Flavonoid, các acid amin và Sterol, trong đó Glycoalkaloid chiếm tỷ lệ cao.
Ngoài ra, rễ và lá của cà gai leo mọc ở Việt Nam còn có Cholesterol, β-sitosterol, lanosterol, dihysrolanosterol…
1.4 Một số hình ảnh của Cà gai leo



2 Tác dụng của cà gai leo
Như đã nói, cà gai leo được sử dụng từ xưa để điều trị các bệnh về gan. Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra cà gai leo còn có nhiều tác dụng vượt trội như bảo vệ gan, đẩy lùi ung thư hiệu quả.
2.1 Cà gai leo hỗ trợ điều trị viêm gan virus, đặc biệt là viêm gan virus B
Hoạt chất Glycoalkaloid có tác dụng tốt trong điều trị viêm gan virus, đặc biệt là viêm gan B. Đồng thời, còn giúp tăng cường miễn dịch và cải thiện các triệu chứng của bệnh như chán ăn, mệt mỏi, vàng da, giúp men gan trở về bình thường.
Do vậy, người bệnh bị viêm gan B uống cà gai leo sẽ rất hiệu quả.
2.2 Cà gai leo làm chậm sự tiến triển của xơ gan
Các hoạt chất trong cà gai leo, đặc biệt là Glycoalkaloid rất hiệu quả trong việc làm chậm sự tiến triển của xơ và giảm mức độ xơ gan giai đoạn sớm.
Tác dụng này đã được chứng minh trong công trình “Nghiên cứu tác dụng ức chế quá trình xơ của Cà gai leo trên mô hình gây xơ gan trên thực nghiệm” và cho thấy cà gai leo ngăn chặn xơ gan rõ rệt.

2.3 Tác dụng của cà gai leo giải độc gan, hạ men gan
Theo nghiên cứu của TS. Nguyễn Phúc Thái, dịch chiết cà gai leo có tác dụng đáng kể trong việc bảo vệ gan, giúp hạn chế hủy hoại tế bào gan và hạ men gan hiệu quả.
2.4 Cà gai leo chống oxy hóa, ức chế một số dòng ung thư
Dịch chiết toàn phần của cây Cà gai leo có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm và làm giảm tổn thương do oxy hóa gây ra ở gan, bảo vệ gan rất tốt. Nghiên cứu của TS. Nguyễn Thị Bích Thu đã cho thấy Cà gai leo có tác dụng chống oxy hóa tới 47,5%.
Bên cạnh đó, dịch chiết cà gai leo còn ức chế một số dòng tế bào ung thư do virus như ung thư gan, ung thư cổ tử cung,…
Ngoài ra, dịch chiết cà gai leo còn giúp kích thích quá trình tái sinh tế bào gan, chống viêm mạnh và hạ men gan rất tốt.
Xem thêm: Dây thìa canh
3 Cách sử dụng cà gai leo hiệu quả – Bài thuốc từ cà gai leo
Với nhiều tác dụng khác nhau trong điều trị bệnh, cà gai leo đang ngày càng được sử dụng rộng rãi. Với mỗi mục đích khác nhau, cà gai leo được dùng với liều lượng và cách thức khác nhau.
3.1 Sử dụng cà gai leo giải độc gan
Lấy 30g cà gai leo đã được sơ chế đem rửa sạch, sau đó sắc với 1 lít nước, đun nhỏ lửa khoảng 10 phút thì ngừng. Để nguội và sử dụng. Có thể phối hợp cà gai leo với các dược liệu khác để tăng hiệu quả điều trị.

3.2 Kết hợp cà gai leo và giảo cổ lam trị gan nhiễm mỡ
Sử dụng cà gai leo và giảo cổ lam mỗi loại 30g đem rửa sạch, hãm với 1 lít nước rồi dừng hàng ngày. Nên kiên trì trong 1 tháng để thấy rõ hiệu quả của bài thuốc.
3.3 Kết hợp cà gai leo và mật nhân chữa viêm gan virus
Chuẩn bị Cà gai leo, Cây xạ đen mỗi loại 30g, rễ cây mật nhân 10g đem rửa sạch, sắc với 1,5 lít nước dùng uống trong ngày.
Nước sắc có vị hơi đắng, mùi thơm nhẹ nhưng rất dễ uống. Bệnh nhân viêm gan virus B nên sắc uống hàng ngày thay nước lọc.
Ngoài ra, cà gai leo còn được sử dụng trong các bài thuốc khác như:
Cà gai leo trị rắn cắn
- Khi bị rắn cắn mà vết thương sưng tấy, đau nhức có thể lấy 30-50g rễ cà gai leo tươi rửa sạch, giã nhỏ và hòa với khoảng 200mL nước đun sôi để nguội, chắt nước cho người bệnh uống, sử dụng ngày 2 lần.
- Hôm sau, tiếp tục lấy 10-30g rễ cà gai leo chặt nhỏ, phơi khô, sao vàng nấu với 600mL nước tới khi còn khoảng 200mL thì dùng. Duy trì thêm 3-5 ngày sẽ khỏi.
Cà gai leo chữa ho gà
10g rễ cà gai leo, 30g lá chanh đem sắc lấy nước uống 2 lần mỗi ngày sẽ thấy bệnh thuyên giảm.
Cà gai leo chữa phong thấp
Rễ cà gai leo, thổ phục linh, rễ xấu hổ, rễ cỏ xước, rễ cỏ tranh, kê huyết đằng mỗi vị 6g đem sắc lấy nước uống trong ngày.

Cà gai leo bầu có uống được không?
Chưa có thông tin về việc sử dụng cà gai leo cho phụ nữ có thai và cho con bú, do đó người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi sử dụng.
4 Cà gai leo bán ở đâu? Giá bán cà gai leo?
Cà gai leo đem đến nhiều tác dụng điều trị, tuy nhiên không phải cứ mua cà gai leo về sử dụng là đem lại hiệu quả như mong muốn. Bởi trên thị trường hiện có nhiều sản phẩm là hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, cà gai leo khô được trộn với các dược liệu khác hoặc chiết kiệt khiến tác dụng điều trị không được cao.
Do vậy người bệnh nên tìm mua cà gai leo tại các cơ sở uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.
Hiện nay, cà gai leo khô được bán trên thị trường với giá dao động từ 100.000 – 200.000 đồng/kg.
Trên đây là các thông tin hữu ích về cây Cà gai leo mà Nông dược Yên Bái muốn gửi tới quý bạn đọc. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ về đặc điểm cũng như tác dụng điều trị của cà gai leo, đặc biệt là với các bệnh về gan.
Nếu bạn thấy bài viết hay đừng quên Like và Share để lan tỏa tới mọi người nhé. Cảm ơn bạn nhiều.