Thuốc từ dược liệu là gì và các cách sử dụng

Hiện nay, nhu cầu sử dụng thuốc có nguồn gốc từ dược liệu ở nước ta ngày càng tăng nhanh. Thuốc từ dược liệu là một phần quan trọng của nền Y học cổ truyền từ xa xưa đến nay. Vậy bạn đã hiểu rõ và biết cách sử dụng đúng và hiệu quả chưa? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Thuốc từ dược liệu là gì?

Trước tiên, chúng ta cần hiểu dược liệu là gì? Hiểu một cách đơn giản, dược liệu là toàn bộ các bộ phận hoặc một vài bộ phận của thực vật, động vật có đặc tính trị liệu (bao gồm cả những chất được chiết tách từ cây, con vật như tinh dầu, nhựa, gôm, sáp, dầu mỡ).

Chúng được bào chế, phối hợp hoặc nghiên cứu theo phương pháp Y học cổ truyền hoặc hiện đại để tạo thành các dạng viên uống, thuốc sắc, viên nang, viên nén, bột trà, chiết xuất và cây tươi hoặc khô, siro,… Như vậy, thuốc từ dược liệu là loại thuốc có các thành phần từ dược liệu, được dùng để cải thiện sức khỏe dựa trên các tác dụng đã được nghiên cứu khoa học hiện đại.

Nguồn nguyên liệu tự nhiên của thuốc dược liệu

Thuốc từ dược liệu có nguồn gốc thảo dược

Thảo dược hay cây dược liệu được coi là nguyên liệu chính được nghiên cứu, bào chế thành thuốc và sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc cổ truyền. Các loại thảo dược này thường có sẵn trong tự nhiên nhưng khi nhu cầu dùng của con người tăng cao, chúng được gieo trồng, thu hái hoặc nhập khẩu từ Triều Tiên, Trung Quốc,…

Xem thêm: Top 10 loại thảo dược chữa bệnh gout hiệu quả tốt nhất hiện nay

Trong dân gian, con người thường dùng các loại thực vật để làm thuốc điều trị như gừng chống cảm lạnh hoặc hỗ trợ tiêu hoá, tía tô trị hen suyễn hoặc cảm cúm, hạt cau hoặc hạt quân tử trị giun, uống nước vối giải nhiệt, giảm đau và ợ nóng nhờ nghệ,… Hiện nay với sự hỗ trợ của khoa học công nghệ hiện đại, một số loại thảo dược đã được bào chế dưới dạng viên nang, viên nén, cao như dây thìa canh, giảo cổ lam, dây gắm, cà gai leo,… Không những thế, Y học hiện đại còn ứng dụng các các hoạt chất sinh học có nguồn gốc thực vật như morphine, atropine, caffeine, ephedrine, colchicine, axit salicylic, digoxin,…

Động vật dùng làm dược liệu gì?

Thuốc từ dược liệu không sử dụng động vật nhiều như các loại thảo dược. Tuy nhiên, chúng vẫn có vai trò quan trọng trong một số bài thuốc điều trị các bệnh lý thường gặp. Thuốc từ động vật thường có giá thành cao hơn và mang lại hiệu quả tốt trong quá trình hỗ trợ điều trị.

Nguyên liệu thường được dùng là cả con (rắn, tắc kè, bọ cạp, sâu đậu,…), một số bộ phận hoặc sản phẩm từ động vật (mai mực, tổ tò vò, mề gà, sáp ong, keo ong, sữa ong chúa, mật ong, nhung hươu,…).

Xem thêm: 6+ tác dụng của nhung hươu – Dược liệu bổ người bị gout ăn có sao không?

Các loại nấm, vi sinh vật và ký sinh trùng

Mặc dù được sử dụng ít trong thuốc từ dược liệu nhưng các loại ký sinh trùng, nấm và vi sinh vật mang lại lợi ích rất tốt cho sức khỏe. Trong đó có Đông trùng hạ thảo (ký sinh giữa loài nấm và bướm) được mọi người biết đến nhiều nhất.

Thuốc từ dược liệu được sử dụng như thế nào?

Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 80% dân số ở các quốc gia đang phát triển quan tâm tới chăm sóc sức khỏe bằng các phương pháp y học truyền thống và thảo dược thiên nhiên. Chúng giúp hỗ trợ điều trị bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống, điều hoà cơ thể và duy trì sức khỏe lâu dài.

Để các loại thuốc từ dược liệu phát huy được công dụng tốt nhất thì bạn phải biết sử dụng chúng đúng cách. Phương pháp bào chế và chế biến các loại dược liệu luôn phải dựa trên kinh nghiệm dân gian, Y học cổ truyền với nhiều công đoạn phức tạp cũng như đòi hỏi người làm thuốc phải có chuyên môn cao.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các cách chế biến theo Y học cổ truyền tuỳ vào từng mục đích dùng như:

• Sắc lấy nước uống hoặc hãm trà uống.
• Tuỳ từng loại dược liệu mà sao (rang) lên (sao cháy cạnh, sao đen, sao vàng).
• Dược liệu ngâm mật ong, ngâm muối hoặc ngâm rượu.
• Tấm giấm hoặc tẩm gừng dược liệu để sử dụng.

Các cách bào chế dược liệu hiện nay đã được phát triển theo kỹ thuật tân tiến để có thể sử dụng tiện lợi hơn mà vẫn đảm bảo được tác dụng của chúng. Dạng dùng phổ biến nhất là dưới dạng viên nang, viên nén, thuốc tân dược, trà túi lọc, dung dịch uống, rượu thuốc, tinh dầu,…

Để thuốc từ dược liệu đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến và sử dụng đúng liều lượng theo khuyến cáo của bác sĩ hoặc thầy thuốc Y học cổ truyền. Ngoài ra, trước khi mua bạn nên tìm hiểu kỹ cơ sở bán dược liệu và biết cách phân biệt để tránh mua phải sản phẩm kém chất lượng dẫn tới hậu quả không mong muốn.